Türkiye'de araç sahipleri için araç muayenesi yasal bir zorunluluktur. Aracınızın trafiğe çıkmadan önce güvenli olduğunu ve çevresel standartlara uygun olduğunu doğrulamak için düzenli aralıklarla yapılması gereken bu işlem, TÜVTÜRK muayene istasyonlarında gerçekleştirilir. Araç muayenesinde bakılan kriterler ve bu kriterlerin ağır veya hafif kusur olarak değerlendirilmesi, TÜVTÜRK tarafından belirlenen güncel standartlara göre yapılmaktadır. Peki TÜVTÜRK standartlarına göre araç muayenesinde nelere bakılıyor; ve muayene sürecinde dikkat edilmesi gerekenler nelerdir, tüm detayları gözden geçirelim.
Araç Muayenesinde Dikkat Edilecek Hususlar
Araç muayenesi, aracınızın trafikte güvenli bir şekilde seyredebilmesi için belirlenen standartlara uygun olup olmadığının kontrol edilmesi sürecidir. Muayene 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 34. maddesi gereğince zorunludur. TÜVTÜRK tarafından yürütülen bu muayenede, aracın çeşitli bileşenleri titizlikle incelenir. Her yıl güncellenen muayene kriterleri araç sahiplerinin bilinçli olmasını ve araç muayenesinde nelere bakılıyorsa ona göre gerekli hazırlıkları yapmasını zorunlu kılar. Özellikle, araç muayenesinde nelere dikkat edilir sorusu, sürecin doğru anlaşılması ve eksiksiz bir hazırlık yapılabilmesi için yanıtlanması gereken ilk sorudur.
Araç muayenesinde dikkat edilecek hususları netleştirmek için araç genel muayenede nelere bakılır bilmeniz gerekir. Araç muayenesi, hem araç sahiplerinin hem de trafiğin güvenliği için kritik bir öneme sahiptir. Araç muayenesinde nelere bakılıyor, sorusunun yanıtı muayenede aracın genel durumu, güvenlik donanımları, motor ve egzoz emisyonları gibi birçok unsuru işaret eder. Araç muayenesinde en çok dikkat edilenleri bilmeniz, araç muayenesinde önemli hususları muayeneye gitmeden önce kendi olanaklarınızla incelemeniz sizi gereksiz muayene tekrarlarından korur.
Araç muayenesinde zorunlu ekipmanlar mevcuttur ve bunlar aracınızın muayeneden geçebilmesi için sahip olması gereken temel unsurlardır. Bu ekipmanlar, hem yasal gereklilikler hem de güvenlik açısından hayati öneme sahiptir. Ekipman olarak araç muayenesinde nelere bakılıyor, aşağıdaki gibi sıralamak mümkün;
- İlk Yardım Çantası: İçinde büyük sargı bezi, hidrofil gaz steril, üçgen sargı, antiseptik solüsyon, flaster, çengelli iğne, küçük makas, esmark bandajı, turnike, yara bandı, alüminyum yanık örtüsü, tıbbi eldiven ve el feneri gibi gerekli ilk yardım malzemeleri bulunmalı ve tarihi geçmemiş olmalıdır.
- Yangın Söndürücü: Kullanılabilir durumda ve aracın tipi ile uyumlu bir ya da daha fazla yangın söndürücü bulundurulmalıdır.
- Reflektör: Aracınızda iki adet üçgen reflektör bulunmalıdır. Bu reflektörler, kaza veya arıza durumlarında kullanılarak diğer sürücüleri uyarmak için gereklidir.
- Stepne: Yedek lastik veya stepne bulundurmak zorunludur. Bu lastiğin de diğer lastikler gibi uygun koşullarda olması gerekmektedir.
Bu ekipmanlar eksik veya kullanılmaz durumda olursa aracınız hafif kusurlu olarak sınıflandırılır. Sadece araç muayenesinde nelere bakılıyor diye düşünerek değil, kendi güvenliğiniz için de bu ekipmanların her zaman araçta bulunmasına dikkat edilmelidir.
Genel Araç Muayenesinde Nelere Bakılıyor?
Genel araç muayenesinde nelere bakılıyor sorusu, tüm araç türlerini kapsayan bir sorudur. Geniş yanıtları olan bu soru otomobil muayenesinde nelere bakılır konusunu kapsadığı gibi motosiklet, ağır vasıtalar, yolcu taşımacılığı araçlarını da içerir.
TÜVTÜRK, Türkiye'de araç muayenesi işlemlerini yürüten tek yetkili kuruluştur. TÜVTÜRK araç muayenesinde nelere bakılıyor sorusu, muayene sürecinde hangi kriterlerin dikkate alındığını anlamak açısından önemlidir. Araç sınıfından bağımsız olarak araç muayenesinde nelere bakılıyor olduğu, tüm araçlar için TÜVTÜRK muayenesi kontrol listesi ile aşağıdaki gibi toparlanabilir:
- Taşıt Tanıtımı: Araç tanıtım numaraları şasi numarası, motor numarası ve tescil plakasının aracın trafik tescil belgesinde (ruhsat) belirtilen numaralarla aynı olması gerekir.
- Genel Araç Durumu: Aracın dış ve iç aksamları, boya durumu, kaporta ve şasi gibi unsurlar gözle incelenir. Herhangi bir yapısal hasar tespit edilirse, bu durum ağır kusur olarak değerlendirilir.
- Egzoz Emisyonu: Araçların egzoz emisyonları, TÜVTÜRK muayene istasyonlarında yer alan özel cihazlarla ölçülür. Bu ölçüm sonucunda belirlenen sınırların üzerinde çıkan emisyon değerleri, aracınızın muayeneden geçmesini engelleyebilir. Özellikle çevreyi koruma adına sıkı bir şekilde uygulanan bu kontrollerde, egzoz sisteminde kaçaklar ve katalitik konvertörün işlevselliği de kontrol edilir.
- Görüş Özellikleri: Muayenede sürücünün görüş alanını etkileyen yerler incelenir. Cam filmleri, aynanın işlevselliği gibi konular değerlendirmeye alınır.
- Fren Sistemi: TÜVTÜRK araç muayenesinde fren sistemi, özel test cihazları kullanılarak ayrıntılı bir şekilde incelenir. Fren pedalı kuvveti, fren dengesizliği, fren balataları ve disklerin durumu gibi unsurlar değerlendirilir. Ayrıca, el freninin etkinliği de test edilir. Fren sistemindeki herhangi bir arıza, ağır kusur olarak raporlanır.
- Aydınlatma Sistemi: Farlar, stop lambaları, sinyal lambaları ve diğer aydınlatma ekipmanlarının durumu titizlikle kontrol edilir. Far ayarları, ışık şiddeti ve sinyallerin düzgün çalışıp çalışmadığı test edilir. Aydınlatma sistemindeki herhangi bir sorun, trafik güvenliği açısından ciddi bir tehlike oluşturabilir.
- Lastikler ve Jantlar: Lastiklerin diş derinliği, aşınma durumu ve jantların genel durumu incelenir. Lastiklerin minimum diş derinliği yasal sınırların altında ise veya lastiklerde ciddi bir aşınma varsa, bu durum muayeneden geçmenizi engeller. Ayrıca, jantların çatlak veya eğik olmaması gerekir.
- Direksiyon ve Süspansiyon Sistemi: Direksiyon kutusu, direksiyon mili ve süspansiyon sistemindeki elemanların durumu kontrol edilir. Direksiyon sistemi ile ilgili herhangi bir sorun, aracın kontrol kaybına yol açabileceğinden bu alandaki kusurlar ağır olarak değerlendirilir.
- Emniyet Donanımları: Emniyet kemerlerinin sağlamlığı, hava yastıklarının durumu ve aracın genel güvenlik donanımları ayrıntılı bir şekilde incelenir. Özellikle emniyet kemerlerinin düzgün çalışması muayeneden geçmek için zorunludur.
- Gürültü Seviyesi: Egzozda yapılan bir diğer kontrol gürültü seviyesi tespitidir. Aracın gürültü kirliliğine yol açan bir ses çıkarmaması beklenir.
Bu kontrol listesi, araç muayenesinde neler isteniyor diye merak edenler için bir kılavuz niteliğindedir.
LPG Araç Muayenesinde Nelere Bakılıyor?
LPG'li araçlar, diğer araçlara göre ek bir denetime tabi tutulur. LPG araç muayenesinde nelere bakılıyor sorusunun cevabı aşağıdaki önemli noktalarda saklıdır:
- LPG Tankının Güvenliği: LPG tankının montajı, aracın gövdesine sağlam bir şekilde yapılmış olmalıdır. Ayrıca, tankın sabitlenmesinde kullanılan kelepçeler ve bağlantı elemanları da kontrol edilir.
- Sızdırmazlık Testi: LPG sisteminde herhangi bir kaçak olup olmadığını tespit etmek için sızdırmazlık testi yapılır. Bu test, aracınızın güvenliğini doğrudan etkileyen en kritik aşamalardan biridir.
- Tankın Son Kullanma Tarihi: LPG tanklarının belirli bir kullanım süresi vardır ve bu süre dolmuşsa, tankın değiştirilmesi gerekmektedir. Muayene sırasında tankın son kullanma tarihi kontrol edilir ve süresi dolmuşsa, bu durum ağır kusur olarak değerlendirilir.
Araç Muayenesinde Plaka Nasıl Olmalı?
Araç muayenesinde plaka detayları, birçok sürücünün gözden kaçırdığı ancak önemli bir detaydır. Plakaların okunabilirliği, standart ölçülere uygunluğu ve yıpranmamış olması gerekmektedir. Plaka söz konusu olunca araç muayenesinde nelere bakılıyor, aşağıdaki gibi sıralanabilir;
- Okunabilirlik: Plaka üzerindeki yazılar net ve okunabilir olmalıdır. Plakanın silinmiş veya aşınmış olması, aracınızın muayeneden geçmesini engelleyebilir.
- Montaj: Plakanın doğru bir şekilde monte edilmiş olması, yasal gerekliliklerdendir. Plakanın yerinden çıkmış veya yanlış pozisyonda monte edilmiş olması hafif kusur olarak sınıflandırılır.
- Fiziksel Durum: Plakanın kırık, çatlak veya başka bir şekilde zarar görmemiş olması gereklidir. Ayrıca plaka üzerinde herhangi bir ekleme veya süsleme yasaktır.
Araç Muayenesinde Hangi Kusurlar Ağır Olarak Sayılır?
Araç muayenesinde tespit edilen kusurlar, hafif ve ağır kusur olarak ikiye ayrılır. Ağır kusurlar, aracınızın trafiğe çıkmasının tehlikeli olduğunu gösterir ve bu durumda aracınız muayeneden geçemez. Araç muayenesinde nelere bakılıyor ve genellikle neler ağır kusur olarak değerlendiriliyor, gelin bakalım:
- Fren Sistemi Kusurları: Fren diskleri, balataları veya fren hidrolik sisteminde ciddi arızalar tespit edilmesi.
- Direksiyon Sistemi Arızaları: Direksiyon kutusu, mili veya bağlantılarında kritik sorunlar olması, kornanın çalışmaması.
- Egzoz Emisyon Kusurları: Aracın emisyon değerlerinin yasal sınırların üzerinde olması.
- Lastik ve Jant Problemleri: Lastiklerin aşırı aşınmış olması veya jantlarda çatlaklar bulunması.
- Aydınlatma Sisteminde Kritik Arızalar: Farların, sinyallerin veya stop lambalarının çalışmaması.
- Şasi ve Gövde Hasarları: Aracın şasi veya gövde yapısında ciddi hasarlar bulunması.
Ağır kusurların tespit edilmesi durumunda, araç muayeneden geçemez ve aracın trafiğe çıkabilmesi için bu kusurların giderilmesi gerekir.
Araç Muayenesinde Hafif Kusurlar Nelerdir?
Hafif kusurlar, aracın muayeneden geçmesine engel olmayan ancak düzeltilmesi gereken küçük aksaklıklardır. Araç muayenesinde tespit edilen bazı hafif kusurlar şunlardır;
- Far Ayarları: Farların açısının bozuk olması veya far camlarının kirli olması
- Çatlaklar veya Aşınmalar: Aracın camlarında küçük çatlaklar veya çizikler
- Küçük Yağ Kaçakları: Motor veya şanzımanda ufak yağ kaçakları
- Gevşek Parçalar: Araçta bulunan bazı parçaların, örneğin tamponların veya plakanın tam sıkılmamış olması
- Kapı Kilitleri: Kapı kilitlerinin tam oturmaması veya zor açılması
Araç muayenesi trafikte güvenliğiniz için olmazsa olmaz bir gereklilik, aynı zamanda yasal olarak da zorunluluktur. Onun kadar önemli olan bir başka konu da beklenmedik kazalara karşı en iyi güvenceyi sağlamak için kasko ve trafik sigortası yaptırmaktır. Sigortayeri ile iletişime geçerek birçok farklı sigorta şirketinden size en uygun teklifleri alabilirsiniz. Vakit kaybetmeden siz de Sigortayeri sitesinden ihtiyacınız olan sigortayı kolayca yapabilirsiniz.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
Araç muayenesinde motora bakılıyor mu?
Araç muayenesinde nelere bakılıyor diye düşünüldüğünde akla aracın en önemli parçası olan motor da gelebilir. Fakat motor, periyodik muayenelerde detaylı incelenen bölümlerden biri değildir. Motorun sağlıklı ve performanslı şekilde çalışması araç sahibinin sorumluluğundadır. Araç muayenesinde yalnızca motor numarası kontrolü yapılır.
TÜVTÜRK araç ağır kusurlar nelerdir?
TÜVTÜRK tarafından ağır kusur olarak değerlendirilen durumlar arasında, fren sistemindeki ciddi arızalar, direksiyon sisteminde tespit edilen önemli kusurlar, lastiklerin aşırı aşınmış olması ve aydınlatma sistemindeki ciddi sorunlar bulunmaktadır. Ağır kusurlar, aracın muayeneden geçememesine neden olabilir bu nedenle araç muayenesinde nelere bakılıyor bilmek önemlidir.
Araç muayenesinde zorunlu ekipmanlar nelerdir?
Araç muayenesinde zorunlu ekipmanlar ilk yardım çantası, yangın söndürücü, reflektör ve stepnedir. Bu ekipmanların eksiksiz olması muayeneden geçebilmek için gereklidir. İlk yardım çantası içeriği olarak araç muayenesinde nelere bakılıyor bilmeniz ve muayeneden önce kontrol etmeniz faydalıdır.
Araç muayenesinde zincir gerekli mi?
Özellikle kar ve buzlanmanın yoğun olduğu bölgelerde kış aylarında sürücülerin kullanması gereken kar zincirleri, araç muayenesi için bir zorunluluk değildir.
Hangi durumlarda araç muayeneden geçemez?
Araç muayenesinde tespit edilen ağır kusurlar, aracın muayeneden geçememesine neden olur. Araç muayenesinde nelere bakılıyor bilinmesi ve eksiklerin önceden giderilmesi, aracın muayeneden sorunsuz geçmesi için çok önemlidir.